Waarom naast Vitamine D ook Vitamine K2 en Magnesium?
De meeste mensen weten hoe belangrijk vitamine D is, niet alleen in de lente en de herfst, maar vooral ook in de wintermaanden. Maar wist u dat bij de inname van deze vitamine ook vitamine K2 en magnesium moeten worden ingenomen? We leggen u hier uit hoe dat zit. Maar eerst vitamine D: waarom is deze vitamine zo belangrijk?
Vitamine D
De vetoplosbare vitamine D is onontbeerlijk voor onze gezondheid. Ze is belangrijk voor de calcium- en fosforopname voor sterke botten en een gezond gebit, een goede spierwerking, celvernieuwing (de aanmaak van cellen en weefsels) en een goede weerstand tegen ziektekiemen.Steeds meer wetenschappers zien vitamine D niet meer als een vitamine, maar meer als een multifunctioneel hormoon, omdat het bijdraagt aan vele processen in het lichaam.
Onder invloed van het ultraviolette zonlicht kan het lichaam vitamine D in de huid aanmaken. Volgens een advies van de Gezondheidsraad uit 2012 is hiervoor een kwartier tot half uur blootstelling aan een hoog staande zon (tussen 11.00 en 15.00 uur) met hoofd en handen ontbloot bij alledaagse activiteiten. Wanneer een groter deel van het lichaam wordt blootgesteld, volstaat kortere tijd. Zonnebadend in de felle zomerzon volstaan enkele minuten. Dit geldt echter niet voor het hele jaar. Van november tot maart bevat het zonlicht in Nederland onvoldoende ultraviolette straling met de juiste golflengte voor een vitamine D-productie van enige betekenis.Bovendien is bewolkt weer een factor die de aanmaak van vitamine D beperkt. Leeftijd, huidskleur, gebruik van antizonnebrandmiddelen en zonmijdend gedrag spelen ook een rol. Ouderen, mensen met een donkere huidskleur (vanwege een lagere gevoeligheid voor ultraviolette straling), mensen die teveel binnenshuis blijven of steevast crèmes tegen zonnebrand gebruiken, lopen een verhoogd risico op een vitamine D-tekort.
De Gezondheidsraad schreef dat vitamine D van nature in een beperkt aantal voedingsmiddelen, zoals vette vis, lever, vlees, eieren en melkproducten voorkomt. En omdat een gezonde voeding onvoldoende vitamine D bevat, zelfs als deze met vitamine D verrijkt is, zijn mensen in veel gevallen (en zeker boven de 70 jaar) voor een toereikende hoeveelheid vitamine D aangewezen op supplementen.
Het belang van vitamine D blijkt uit onderzoeksbevindingen van de laatste decennia. Uit een groot aantal epidemiologische en laboratoriumstudies is duidelijk geworden dat er een verband bestaat tussen een tekort aan vitamine D en een groot aantal onafhankelijke ziekten, waaronder verschillende soorten kanker, botbreuken en -ziekten, auto-immuunziekten, hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten. Ook valpartijen bij ouderen zijn dikwijls een gevolg van een gebrek aan deze vitamine.
Maar als u vitamine D gebruikt, waarom hebt u daarnaast ook vitamine K en magnesium nodig?
De rol van vitamine K
Veel mensen weten niet dat de vitaminen D en K samenwerken. Vitamine K werd in 1929 ontdekt door Henrik Dam. Deze Deense onderzoeker zag dat deze vitamine de bloedstolling (Deens: Koagulation) verbeterde. Aan die ontdekking dankt de vitamine zijn letter. Naarmate er meer onderzoek werd gedaan, kwam aan het licht dat vitamine K bij meer lichaamsfuncties betrokken is. Zo speelt vitamine K een rol bij de opbouw en het behoud van sterke botten en tanden. Er is echter nog een andere belangrijke reden om bij vitamine D ook vitamine K in te nemen. Terwijl vitamine D ervoor zorgt dat calcium wordt opgenomen uit de voeding, zorgt vitamine K ervoor dat calcium gebonden wordt op die plaatsen waar het niet hoort en het zich daar niet afzet, zoals de slagaderwand, het gewrichtskraakbeen en andere zachte weefsels in het lichaam. Daardoor blijven deze soepel en elastisch en wordt aderverkalking voorkomen
Omdat er aanwijzingen zijn dat de inname van vitamine K in Nederland onvoldoende is voor een optimale werking, is een aanvullende inname van vitamine K belangrijk.
Waarom magnesium voor sterke botten?
Vitamine D en calcium werken nauw samen. Zoals eerder aangegeven zorgt vitamine D onder meer voor calciumopname, dat wil zeggen dat calcium uit de voeding in de botten terecht komt. Daardoor zorgt vitamine D voor sterke botten. De interactie van magnesium met vitamine D en calcium, vooral wanneer magnesium in onvoldoende mate aanwezig is, is minder bekend. Magnesium is essentieel voor beide. Het element speelt een rol bij de aanmaak, het transport en de activering van vitamine D. Juist omdat magnesium vitamine D in zijn actieve vorm omzet, kan het helpen bij de calciumopname.
Zonder voldoende magnesium wordt calcium slecht in bloed en botten opgenomen. Bovendien kan calcium zich ophopen in de weke delen en een vorm van artritis (gewrichtsontsteking) veroorzaken. Meer calcium innemen voor de botten is niet de oplossing; het versterkt het probleem alleen maar. Daarnaast is extra calcium helemaal niet nodig. Over het algemeen krijgen Nederlanders in de leeftijd van 7 tot en met 69 jaar meer dan voldoende calcium binnen, zo blijkt uit voedselpeilingen.8
Zowel een te hoge calciuminname als een te lage magnesiuminname kunnen ziekten in de hand werken. Magnesium in de juiste dosering kan het probleem van calciumtekort oplossen. Een voldoende magnesiumgehalte in het lichaam is van essentieel belang voor de absorptie en de stofwisseling van niet alleen vitamine D maar ook calcium.
Kwaliteit
Voor een goede werking is het van essentieel belang, en dat geldt zeker voor magnesium dat meestal slecht wordt opgenomen, om voor een hoogwaardig supplement te kiezen dat het lichaam makkelijk kan absorberen. Liposomale producten waarbij het mineraal of de vitamine in minuscule vetachtige bolletjes zit verpakt, zorgen bij een goede darmfunctie voor een uitstekende opname.
Referenties
[1] Laird E, Ward M, McSorley E, Strain JJ, Wallace J. Vitamin D and bone health: potential mechanisms. Nutrients. 2010;2(7):693-724. doi:10.3390/nu2070693.
[1] Latham CM, Brightwell CR, Keeble AR, et al. Vitamin D Promotes Skeletal Muscle Regeneration and Mitochondrial Health. Front Physiol. 2021;12:660498. Published 2021 Apr 14. doi:10.3389/fphys.2021.660498.
[1] Crescioli C. Vitamin D Restores Skeletal Muscle Cell Remodeling and Myogenic Program: Potential Impact on Human Health. Int J Mol Sci. 2021;22(4):1760. Published 2021 Feb 10. doi:10.3390/ijms22041760.
[1] Martens PJ, Gysemans C, Verstuyf A, Mathieu AC. Vitamin D’s Effect on Immune Function. Nutrients. 2020;12(5):1248. Published 2020 Apr 28. doi:10.3390/nu12051248.
[1] Ellison DL, Moran HR. Vitamin D: Vitamin or Hormone? Nurs Clin North Am. 2021 Mar;56(1):47-57. doi: 10.1016/j.cnur.2020.10.004. Epub 2020 Dec 28. PMID: 33549285.
[1] Huotari A, Herzig KH. Vitamin D and living in northern latitudes–an endemic risk area for vitamin D deficiency. Int J Circumpolar Health. 2008 Jun;67(2-3):164-78. doi: 10.3402/ijch.v67i2-3.18258. PMID: 18767337.
[1] Holick MF. Sunlight, ultraviolet radiation, vitamin D and skin cancer: how much sunlight do we need? Adv Exp Med Biol. 2014;810:1-16. PMID: 25207357.
[1] Gezondheidsraad. Evaluatie van de voedingsnormen voor vitamine D. Den Haag: Gezondheidsraad, 2012; publicatienr. 2012/15.
[1] Reichrath J. The challenge resulting from positive and negative effects of sunlight: how much solar UV exposure is appropriate to balance between risks of vitamin D deficiency and skin cancer? Prog Biophys Mol Biol. 2006 Sep;92(1):9-16. doi: 10.1016/j.pbiomolbio.2006.02.010. Epub 2006 Feb 28. PMID: 16603232.
[1] Holick MF. The vitamin D epidemic and its health consequences. J Nutr. 2005 Nov;135(11):2739S-48S. doi: 10.1093/jn/135.11.2739S. PMID: 16251641.
[1] Henrik Dam – Biographical. Nobelprize.org.
[1] Vermeer C. Vitamin K: the effect on health beyond coagulation – an overview. Food Nutr Res. 2012;56:10.3402/fnr.v56i0.5329. doi:10.3402/fnr.v56i0.5329.
[1] van Ballegooijen AJ, Beulens JW. The Role of Vitamin K Status in Cardiovascular Health: Evidence from Observational and Clinical Studies. Curr Nutr Rep. 2017;6(3):197-205. doi: 10.1007/s13668-017-0208-8. Epub 2017 Jul 10. PMID: 28944098; PMCID: PMC5585988.
[1] Elke Theuwissen, Egbert Smit, Cees Vermeer, The Role of Vitamin K in Soft-Tissue Calcification, Advances in Nutrition, Volume 3, Issue 2, March 2012, Pages 166–173, https://doi.org/10.3945/an.111.001628.
[1] Maresz K. Proper Calcium Use: Vitamin K2 as a Promoter of Bone and Cardiovascular Health. Integr Med (Encinitas). 2015;14(1):34-39.
[1] Prynne CJ, Thane CW, Prentice A, Wadsworth ME. Intake and sources of phylloquinone (vitamin K(1)) in 4-year-old British children: comparison between 1950 and the 1990s. Public Health Nutr. 2005;8(2):171–180.
[1] Rosanoff A, Dai Q, Shapses SA. Essential Nutrient Interactions: Does Low or Suboptimal Magnesium Status Interact with Vitamin D and/or Calcium Status?. Adv Nutr. 2016;7(1):25-43. Published 2016 Jan 15. doi:10.3945/an.115.008631.
[1] Dai Q, Shrubsole MJ, Ness RM, et al. The relation of magnesium and calcium intakes and a genetic polymorphism in the magnesium transporter to colorectal neoplasia risk. Am J Clin Nutr. 2007;86(3):743-751. doi:10.1093/ajcn/86.3.743.